طبقه بندی شده در روانکاوی

کتاب دگر شنيدن در روانكاوي

مجموعه مقالات


 نويسنده: حسن مكارمي , ناشر پرديس دانش
سال چاپ 1395 نوبت چاپ 1 تعداد صفحات 140 سايز رقعي ابعاد 14.6 * 21.5 * 0.7
جلد شوميز وزن 167 شابك 9786003001251

کتابی با عنوان«دگر شنیدن در روان کاوی» با قلم دکتر حسن مکارمی

معرفی کتاب: دگر شنیدن در روان کاوی

شیما اسانلو

این کتاب در برگیرنده ی مجموعه مقالاتی از دکتر حسن مکارمی است که 140 صفحه و سه بخش و ده فصل را در برمی گیرد. نویسنده بیان می دارد که "شاید با به کارگیری تاثیر یافته های فروید در زمینه های جامعه شناسی، تاریخ، انسان شناسی، اسطوره­شناسی، در چند نوشته­ی این مجموعه، بتوان راه کوچکی به سوی زنگارزدایی از بدشناسی پدیده­ی دریافت فروید گشود و هم­میهنان را هر چند بسیار دیر( پس از گذشت یک سده) به پاره­ی کوچکی از کارکرد دریافت بزرگ او آشنا کند". نویسنده معتقد است که "سده­ی بیستم میلادی را دو دریافت بزرگ روشن کرده است؛ نخست زیگموند فروید نشان داد که آدمی را ضمیرناآگاهی  است که چون بیگانه­ای در درون انسان رفتار و کارکردی جداگانه دارد. سپس، اینشتین قانونمندی آزاد شدن انرژی در نهاد اتم را دریافت و کار آدمی را به بمب اتم و استفاده­های دیگری از این انرژی رساند". او اضافه می کند که" گرچه دریافت اینشتین به آسانی به پهنه ی فناوری، دانشگاه و سپس به دامنه ی دانش همگانی راه یافت( بر پایه­ی تجربه ساده و رابطه و منطق شناخته شده­ی علت و معلولی همه گیر بود)، دریافت فروید تا همه­گیر شدن و درست شناخته شدن همچنان راهی بسیار طولانی در پیش دارد. با گذشت صد سال هنوز در جوامع بی­شماری، به دلیل مقاومت­های مذهبی، سنتی، سیاسی، عقیدتی و ایدئولوژیکی، دریافت بزرگ فروید و نتایج آن در پهنه­های گوناگون زندگی آدمی یا ناشناخته یا بدشناخته مانده است. بی گمان، شناخت دقیق و عمیق دریافت­های فروید و پیروان او، چون ژاک لکان، ترجمه ی آثار اینان به دست روان­کاوان بالینی که از نزدیک با این مفاهیم سر­وکار دارند و تجربه­های بالینی( میان فرد و روان­کاو و در رابطه با گفتار فرد) از راه­های پایه­ای گسترش این شناخت در جوامعی چون ایران است."

در پیش در آمد این کتاب(مرکز روان شناسی سیاووشان-دکتر حسین مجتهدی) می خوانیم:

 یا رب کجاست محرم رازی که یک زمان   

دل شرح آن دهد که چه گفت و چه ها شنید

ساقی بیا که عشق ندا می کند بلند

کان کس که می گفت قصه ی ما هم زما شنید

 (حافظ)

 

شنیدن دیگری، کلام را به پویش وا می­دارد. سکوتش نیز حضور در غیابی است، که بستر ساز سخن گفتن می گردد. و اینجاست که شنیدن جایگاهی محورین در روان­کاوی می یابد. به تعبیر هاوی کارل: " ما همچنان موجود اجتماعی محتاجی باقی می مانیم که با سخن گفتن پا به عرصه­ی وجود می­گذارد و در زبان موجودیت می یابد. به عنوان موجودی سخن گو، نیاز اولیه­ی ما این است که به نحو صحیحی گوش فرا داده شویم..."

از دیگر سوی گذشته­ی زمانی در روانکاوی گذشته­ی روانی به شمار نمی آید، چرا که به تعبیر بنیانگذار روان­کاوی، زیگموند فروید، در نوشتار سترگ (ضمیر ناآگاه، 1915):

"جریان سامانه­ی ضمیر ناآگاه ((Ubw بی­زمان اند؛ یعنی این که بر پایه­ی زمان سازمان یافته نیستند، با گذشت زمان دگرگون نمی­شوند و هرگز پیوندی با زمان ندارند. زمان- پیوندی به کار سامانه­ی ضمیر آگاه ((Bw گره خورده است.

این زمان زدودگی ضمیر نا آگاه بیانگر آن است، که گذشته ی زمانی حل و فصل نگردیده، در زمان حال فرد می زید و با او همراه خواهند ماند، تجربه­ها، برداشت­ها و ردیادهای تاریخچه­ای بعدتر بر بنیاد تجربه­های نوین و با رسش به مرحله ی تحولی روانی دیگر تغییر می­یابند و بدینسان این تجربه­های روانی گذشته­ی زمانی، هم زمان معنایی نوین و تاثیر روانی نوین به دست می­آورند.

این پدیده را فروید تعویق( Nachträglichkeit) نامید. او در نامه به فلیس (6/12/1896) تاکید کرد که ماده­ی موجود ردیادها، تغییر سامانه­ای را بر اساس پیوند­هایی نوین و بازنگاشتشان تجربه می کند. گذشته­ی تاریخی نشده، گذشته­ی روانی نیست، از این روی تاریخی نشده است. به تعبیری دیگر تاریخچه فقط زمانی گذشته است ، که در زمان حال تاریخی و بایگانی شده باشد.

کتاب گران­قدر "دگر شنیدن در روان­کاوی" را نیز می­توان از این زاویه نگریست. روان­کاو، پژوهشگر و فرهیخته، جناب آقای دکتر حسن مکارمی، بر پایه ی دانش نظری و نیز تجربه­های بالینی و کاربردی، در نوشتارهای این کتاب، افق­های تفسیری نوینی را از چشم­انداز روان­کاوانه به ژرفای پدیدارهای روان­شناختی آدمی می­گشایند و برای خوانندگان این فرصت را فراهم می­آورند، تا از چشم­انداز روان­تحلیل گرانه به این پدیدارها بنگرند.

نگاه میان رشته­ای این نوشتارها، به ویژه تعامل ادبیات، هنر، تاریخ و جامعه پژوهی با روان­کاوی، از ویژگی­های مهم این متون متین است. امید آن که چنین گام­های علمی در میهنمان به بارورتر شدن روان­پژوهی بینجامد."

از آنجا که این کتاب بستر مناسبی را جهت فهم و به کارگیری شناخت روان­کاوی بالینی را ارائه می دهد، با هم نگاهی به مباحث مهم این کتاب، با توجه به عناوین و فصل­های آن می­اندازیم:

بخش اول :در روان پژوهی

فصل 1: روان کاوی و فرهنگ

در این فصل که 32 صفحه را در بر دارد، نویسنده بر آنست تا حوزه­های روان­شناختی شامل روان­کاوی، روان­پزشکی، روان­شناسی و روان­درمانی و نقش فرهنگ در ابعاد نظری و بالینی آن ها را بشکافد.

او معتقد است که بدون پرداختن به مفهوم روان­شناختی و فرهنگ، سخن از روان­کاوی عملا ناممکن است. به همین دلیل، پس از بحثی کوتاه در مورد میدان­های گوناگون شناخت روان، آن هم به گونه­ای شماتیک، به روان­کاوی نظری و بالینی می­پردازد و در انتها رابطه­ی روان­کاوی و فرهنگ را می شکافد.

فصل دوم: خشونت و ساختار روان ما: بررسی خشونت گفتار

در این فصل 10 صفحه­ای، نویسنده ، گفتار خود را با چند پرسش آغاز می کند: خشونت، تجاوز، پرخاشگری آثار حضور آدمی­اند، در همه جا و در همه وقت. آیا خشونت پدیده­ای است که به منطق درونی فرد یا موقعیت فرد و افراد دیگر، شرایط محیطی و یا شرایط جسمی فرد بستگی دارد یا عملی است همچون عکس العمل؟ حمله است یا دفاع؟ به شرایط سنی، فرهنگی و جنسیتی ما مربوط است؟ آیا فرآیندی شناخته شده است که از قوانین مشخصی در همه­ی احوال پیروی می کند؟ آیا خشونت می تواند نوعی آسیب روانی باشد؟ چگونه میزان خشونت را برای خود و اطرافیان و در جمع و اجتماع کاهش دهیم؟

نویسنده پس از طرح  این پرسش­ها به بررسی این پدیده از نگاه ساختاری در روانکاوی بالینی می پردازد.

فصل سوم: نفس مهاجرت و ساختار روان

در این فصل که 14 صفحه را در بردارد، نویسنده مهاجرت را در سه بعد تاریخی و جغرافیایی و فرهنگی بررسی می کند.

فصل چهارم: دیگری و روان ما

این فصل 8 صفحه است، نویسنده، با عنوانی لکانی،" دیگری منی است در موقعیت دیگر" مبحث خود را آغاز می کند. و با نگاهی ساختاری به  شرح دیگری و رابطه ی ناخودآگاه آن با "من" می پردازد.

بخش دوم: در روانکاوی کاربردی

فصل اول: منطق و روانکاوی بالینی

در این فصل در شش صفحه، نویسنده منطق را با دیدگاه فلسفی، روان پزشکی، روان شناسی و در آخر و به صورت مفصل تر و شماتیک، با دیدگاه روان کاوی بالینی بررسی می کند.

فصل دوم: همراهی بیماران نزدیک به مرگ

این فصل، 8 صفحه را در برمی­گیرد. نویسنده به موضوع مرگ و بیماری در غربت و مهاجرت، می­پردازد. او این چنین سخن خود را آغاز می کند: "بیماری که در فرهنگ اسلامی و در دیار خود رشد­یافته است و اکنون در بیمارستانی دور، در میان افرادی است که فرهنگ و زبان دیگری دارند می باید به چه دل خوش دارد؟ این پرسشی بود که برای فراهم آوردن این نوشته، با مضمون روان­کاو بالینی که در فرهنگ اسلامی رشد­یافته است، از خود پرسیدم."

فصل سوم: نماد در قالی ایران

در این فصل در چهار صفحه، نویسنده با بیان مباحثی درباره ی قالی ایرانی، نمادها و اسطوره­های  به کار گرفته شده در آن­ها ، دری را برای پژوهش­های بیشتر می­گشاید و در پایان می­نویسد: "شاید ناخواسته این نقش­ها و نمادها عمیق­تر از نوشته­ها و گفته­ها در دل و جان ایرانیان نقش بسته".

 

فصل چهارم: نام پدری، نام خانوادگی

در این فصل نویسنده در دو صفحه به موضوع روانکاوانه­ی نام پدری می­پردازد.

فصل پنجم: ارزش چیست و ارزش ها کدام اند؟

در این فصل نویسنده سه پرسش را طرح می کند و در هشت صفحه، آن­ها را با دیدگاهی روان­کاوانه می کاود. ارزش چیست؟ ارزش­ها کدام­اند؟ ارزش­ها چقدر در زندگی فردی و اجتماعی نقش ایفا می کنند؟

بخش سوم: روان­کاوی کاربردی در عرصه ی اجتماع

فصل یکم: ما ایرانیان از نگاهی دیگر

در این فصل که سی و دو صفحه دارد، نویسنده نگاهی به روحیات ما ایرانیان به ویژه از زوایای مدیریت و مدیریت پذیری، فرهنگ شفاهی، لایه های فرهنگی، خرافات و مذهب، مسئولیت و مسئولیت­پذیری و غرور ملی- همبستگی ملی دارد و به تفصیل از زوایای مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار می­دهد.

مشخصات کتابشناختی: مکارمی، حسن، فروردین 1395، دگرشنیدن در روان­کاوی، تهران، نشر پردیس دانش ( با حمایت مرکز سیاووشان)      

درباره نویسنده:  دکترحسن مکارمی، در سال 1329 شمسی، در شیراز به دنیا آمد. از سال 1362 تا کنون ‌در ‌‌‌‌فرانسه زندگی می کند. او روانکاو بالینی، پژوهشگر دانشگاه‌ سوربن و معاون انجمن روان­پژوهان ایرانی در فرانسه می باشد. آموزش اولیه ­اش مهندسی است و از دانشگاه پلی تکنیک تهران، دانشگاه شیراز، مدرسه ی سانترال فرانسه، دانشکده هفت پاریس و مرکز مطالعات راهبردی و دیپلماسی پاریس فارغ ­التحصیل شده است. همچنین در بیش از 26 نمایشگاه در کشورهای مختلف اعم از امریکا، کوبا، مراکش، روسیه و سایر کشورهای اروپایی کارهای نقاشی و خوشنویسی خود را عرضه نموده است. از ایشان پانزده کتاب به زبان های فارسی و فرانسه منتشر گردیده که آخرین آن ها با نام نگرشی دیگر بر راز حافظ، سال گذشته در ایران به چاپ رسیده است.   

 

 

فهرست

پيش‌گفتار. 7

I: در روان‌پژوهی. 9

2. روان‌کاوی و فرهنگ.. 17

۳. خشونت و ساختار روان ما: بررسی خشونت گفتار. 53

۴. نفس مهاجرت و ساختار روان.. 63

۵. دیگری و روان ما 77

II: در روانکاوی کاربردی.. 87

۲. عشق و روانکاوی بالینی.. 95

۳. منطق و روانکاوی بالینی.. 103

۴. همراهی بیماران نزدیک به مرگ.. 111

۵. نماد در قالی ایران.. 119

۶. روانکاوی بالینی و دگرگونه شنیدن.. 123

۸. نام پدری، نام خانوادگی.. 131

۹. ارزش چیست و ارزش‌ها کدامند؟.. 133

III ـ روانکاوی کاربردی درعرصه‌ی اجتماع. 141

۱. ما ایرانیان از نگاهی دیگر. 143

 

achetez ce livre sur amazon

2016

پرديس دانش

ISBN: 9786003001251

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *